به گزارش سرخه نقل از شورای مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ، با توجه به متفاوت بودن لحظه طلوع ماه در نقاط مختلف ایران به طور کلی می توان گفت بعد از اذان مغرب در تمام ایران ماه طلوع کرده است. در ساعت ۱۷ و ۳۸ دقیقه ماه گرفتگی کلی تمام شده و ماه شروع به خروج از سایه (باز شدن) می کند. پایان ماه گرفتگی در ساعت ۱۸ و ۴۱ دقیقه اتفاق می افتد.
ماه گرفتگی زمانی رخ می دهد که زمین با قرارگرفتن میان ماه و خورشید مانع رسیدن نور خورشید به ماه می شود. هنگامی که ماه از درون سایه زمین عبور کند، خسوف کامل خواهد بود و اگر ماه ازمیان نیم سایه زمین بگذرد خسوف به صورت نیم سایه ای دیده خواهد شد.
اما در ماه گرفتگی یک فرصت استثنایی برای عکاسی وجود دارد، پس اگرعلاقمند به عکاسی از ماه گرفتگی هستید و دسترسی به ابزاری نظیر لنزهای تله یا تلسکوپ دارید ازدوربین های DSLR یا خودکار دیجیتال Compact یا دوربین های تلفن های همراه برای عکاسی استفاده کنید.
دوربین و لنز باید حتما روی یک پایه محکم سوار شده باشد و در زمان خسوف جزیی از سرعت های بالا برای عکاسی استفاده کنید و در خسوف کامل نوردهی چند ثانیه‌یی برای ثبت ماه قرمزرنگ رنگ را امتحان کنید.
کسانی که علاقمند به عکاسی از قرص ماه کنار مناظر زمینی هستند با توجه به ارتفاع کم ماه و همچنین نور کم آن به سبب خسوف کلی می توانند با استفاده از دوربین های دیجیتالی تلفن‌های همراه از ماه گرفته در کنارطبیعت، آثار تاریخی و یا مناظر دیدنی عکاسی کنند.
رحیمی ، منجم آماتور در این باره گفته است : برای نوردهی دوربین های DSLR در حالت M یا BULB نوردهی را به نسیت حساسیت ISO و دیافراگم مورد استفاده تنظیم کنید. ایزو در حالت ماه گرفتگی جزیی میتواند ۱۰۰ یا ۲۰۰ و در حالت ماه گرفتگی کامل ۸۰۰ تا ۱۶۰۰ باشد. دیافراگم در حالت ماه گرفتگی جزیی بین ۴٫۵ تا ۱۱ تنظیم کنید و در ماه گرفتگی کامل آن را بین ۲٫۸ تا ۴٫۵ قرار دهید.
توجه داشته باشید ماه و زمین هر دو در حال حرکت هستند. این حرکت اگر چه با چشم قابل مشاهده نمیباشد ولی در لنز ها و نوردهی طولانی چند ثانیه ای کاملا نمود پیدا میکند.
در خسوف کامل اگر نوردهی را درست تنظیم نکنید می تواند باعث مات شدت و کش آمدن ماه و یا ستارگان شود. برای رفع این مشکل باید از مقر یا پایه های موتور دار تلسکوپ استفاده کنید. اگر چنین ابزاری ندارید برای جبران نوردهی باید ISO را بالا ببرید و دیافراگم را در حالت باز قرار دهید.
به گفته رحیمی برای نوردهی هرچه لنز شما تله بالاتری باشد نوردهی محدودتری خواهید داشت. این نسبت را حرکت زمین به دور خودش و حرکت ماه به دور زمین تعیین می‌کنند. این حرکت اگر خنثی نشود باعث کش آمدن تصویر می شود.
علیرضا رنجبر نیز در این باره می نویسد ، ماه گرفتگی یکی از رخدادهای جذاب برای عکاسان به شمار می‌رود. این پدیده هرچند سال یکبار بصورت کامل قابل رویت بوده و فرصت خوبی برای عکاسان مبتدی و حرفه‌ای برای ثبت لحظه به لحظه آن است. با رعایت چند نکته به استقبال نزدیک‌ترین خسوف می‌رویم.
قبل از خواندن این مقاله پیشنهاد می‌کنیم ابتدا مقاله
عکاسی از ماه را مطالعه کنید تا اطلاعات کلی در رابطه با تنظیمات دوربین و سایر نکات لازم برای عکاسی از ماه را بدست آورید و مشکلی هنگام عکاسی از ماه در زمان قبل و بعد از خسوف نداشته باشید.
خوب است که ابتدا هدفتان را مشخص کنید. آیا قصد دارید از لحظه به لحظه تغییرات ماه عکس بگیرید یا فقط می‌خواهید یک عکس ثابت و ایستا از زمانی که ماه نارنجی یا قرمز رنگ است، ثبت کنید؟ پیشنهاد ما ثبت تمامی لحظات ماه گرفتگی از زمان شروع تا پایان است. یعنی از زمانی که یک ماه کامل و بدون گرفتگی در پیش‌رو دارید تا زمانی که سایه زمین بطور کامل بر روی ماه افتاده است. می‌توانید تصاویر متوالی را بعدا با یکدیگر ادغام کرده و تصویری همانند زیر ایجاد کنید.
برای ثبت تصویری مشابه تصویر بالا باید صبور باشید. این عکس از زمان شروع تا پایان حدودا چهار ساعت زمان نیاز داشت. اگر محیط آلودگی نوری خیلی زیادی نداشته باشد، نیازی به خارج شدن از شهر نیست و می‌توانید در محل زندگی خود با خیال راحت به عکاسی بپردازید.
تجهیزات لازم برای عکاسی از ماه گرفتگی به دلیل عدم وجود نور، کمی متفاوت‌تر از عکاسی از ماه است. زمانی که از ماه عکس می‌گیرید چون به اندازه کافی نور خورشید را جذب میکند، سطح آن آنقدر روشن است که بتوانید با سرعت شاتر بالا و کمترین میزان ISO بدون نگرانی از میزان نویز وارد شده، عکس بگیرید. هنگام عکاسی از ماه گرفتگی چون زمین مانع رسیدن نور کافی به ماه می‌شود، نه تنها سرعت شاتر را باید کاهش دهید بلکه میزان ISO را نیز باید در بیشترین حالت قرار دهید. مخصوصا اگر از لنزهای زوم مانند لنز ۳۰۰ میلیمتری استفاده می‌کنید. یک دوربین DSLR خوب میتواند در کاهش نویز در ایزو بالا کمک بسزایی کند.
لنزهای تله با بزرگ نشان دادن ماه باعث می‌شوند بیشتر جزئیات بیشتری ثبت شوند اما یک ایراد عمده آن‌ها این است که برای جلوگیری از تار شدن باید با سرعت شاتر بالا عکاسی کرد.
زمانی که از یک ماه روشن عکاسی می‌کنید برای داشتن نوردهی مناسب، بهتر است از
سرعت شاتر ۱/۱۲۵–۱/۲۵۰ در ثانیه و ایزو ۱۰۰ الی ۲۰۰ و f/۱۱ استفاده شود. زمانی که خسوف آغاز می‌شود این تنظیمات قسمت روشن ماه را به خوبی نشان میدهد، درحالی که قسمت تاریک ماه قابل مشاهده نیست. برای ثبت نقاط تاریک باید تنظیمات را مقداری تغییر دهید که در این صورت قسمت روشن نور بیش از حدی به خود می‌گیرد که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:
این بدین معناست که برای عکس گرفت از قسمت روشن ماه، بهتر است از تنظیمات گفته شده در بالا استفاده کنید. اما در عین حال برای عکاسی از قسمتی از ماه که در سایه زمین قرار گرفته، مجبورید با سرعت شاتر ۱ ثانیه و ایزو ۲۰۰عکاسی کنید.
لنزهای بزرگ‌تر به جز مشکل سرعت شاتر، از مشکل لرزش تصویر نیز رنج می‌برند. لنزهای بزرگ‌تر از ۳۰۰ میلیمتر ماه را در داخل کادر بزرگ نشان می‌دهند و این یعنی پس از زمان اندکی ماه از کادر خارج خواهد شد. استفاده از سرعت شاتر پایین بخاطر عدم نمایش جزئیات ماه توصیه نمی‌شود. بنابراین تنها راه ممکن عکاسی در حالت ماکزیمم f و افزایش ایزو به مقدار بزرگ‌تر است. در مثال بالا برای کاهش سرعت شاتر به ۱/۱۵ ثانیه، ایزو را بر روی ۳۲۰۰ قرار دادیم که در نتیجه یک تصویر با نویز (مخصوصا در دوربین‌های
DX) بالا در خروجی به دست آوردیم. بنابراین بسته به فاصله کانونی لنز، سرعت شاتر را انتخاب کنید. اگز از لنز‌هایی مانند لنز ۷۰-۳۰۰ میلیمتری در دوربین‌های
DX استفاده می‌کنید، سرعت شاتر را زیر ۲ قرار دهید. اگر لنزهای بزرگ‌تری دارید، سرعت شاتر را تا اندازه‌ای که تصویر تار نشود کم کنید. تصویر بالا در حالت ۵۶۰ میلیمتری (لنز نیکون ۲۰۰-۴۰۰ به همراه مبدل x۱.۴) در حالت فول فریم و با دوربین نیکون D3s با سرعت شاتر ۱/۲ گرفته شده است.
تصویر زیر نشان میدهد که چگونه با سرعت شاتر ۲ ثانیه تصویر تار می‌شود.
اگر از لنزهای بالای ۳۰۰ میلیمتر استفاده می‌کنید، باید از محکم بودن سه پایه خود مطمئن شوید. برای جلوگیری از لرزش دوربین به جای استفاده از دکمه شاتر به صورت مستقیم، از ریموت استفاده کنید. فراموش نکنید در زمان استفاده از سه پایه حتما لرزش گیر لنز را خاموش کنید.
زمانی که ماه گرفتگی به اوج خود رسید بهتر است عدد اف را بین ۵.۶ الی ۸ و سرعت شاتر به بالای ۱/۲ تغییر دهید. ایزو مناسب برای این حالت ۱۶۰۰ یا مقادیر نزدیک به آن است.
این که از چه لنزی استفاده می‌کنید مهم نیست، بلکه فکوس با دقت بالا روی ماه است که اهمیت دارد. اگر فکوس را روی بی‌نهایت قرار دهید شفافیت تصویر پایین می‌آید. زمانی که ماه روشن است می‌توانید از نقطه فکوس مرکزی یا فکوس اتوماتیک استفاده کنید. اما با تاریک شدن ماه، کارایی فکوس اتوماتیک کاهش می‌یابد. اگر در این حالت نتیجه نگرفتید میتواند با فکوس دستی این کار را انجام دهید. فقط دقت کنید که در عکس ماه شفافیت کافی را داشته باشد. اگر به فکوس ایده آل خود رسیدید، تا پایان ماه گرفتگی از همان تنظیم استفاده کنید. اگر از لنزهای زوم یا تبدیل تله استفاده می‌کنید برای داشتن تصاویر شفاف عدد اف را ببین ۸ الی ۱۱ تنظیم کنید.
در بالا اشاره کردیم که هنگام استفاده از لنزهای بزرگ‌تر ماه با سرعت بیشتر از کادر خارج می‌شود. ویدئو زیر نشان میدهد که چگونه ماه پس از گذشت دو دقیقه تغییر مکان میدهد.
بنابراین برای عکاسی در بازه ۴ ساعته مجبور هستید مدام جای دوربین را تغییر دهید.
هنگام عکاسی از ماه نگران
ترکیب‌بندی نباشید. ماه را در هر نقطه از کادر که دوست دارید قرار دهید. موقع ویرایش می‌توانید عکس را آن گونه که می‌خواهید کراپ کنید. اگر قصد دارید در تصویر خود از ستارگان هم استفاده کنید، باید از ستارگان به صورت جدا در زمان‌های مختلف عکس بگیرید و در آخر با عکس اصلی ترکیب کنید. اگر تمایل دارید همانند تصویر بالا تمامی حالات خسوف را در یک عکس داشته باشید، باید یک تصویر مجزا در شب از محیط دلخواه گرفته و در محیط فتوشاپ ماه را به آن اضافه کنید.
Loading ...